Cơ chế điều tiết thị trường BH phi nhân thọ

– TTBH chịu sự tác động của các qui luật chung của thị trường là qui luật cung cầu, cạnh tranh…Ngoài ra, nó còn bị chi phối bởi qui luật riêng có của nó là qui luật “ số đông bù số ít”, “ phân tán rủi ro” và cùng với cạnh tranh là liên kết giữa các DNBH… Các qui luật đó đều biểu hiện hoạt động của mình thông qua giá cả (hay phí BH). Nói một cách cụ thể hơn, đó là một hệ thống hữu cơ của sự thích ứng lẫn nhau, sự điều tiết lẫn nhau của các yếu tố giá cả, cung- cầu, cạnh tranh, liên kết… trực tiếp phát huy tác dụng để điều tiết TTBH PNT.

– Cung và cầu là hai lực lượng trong TTBH PNT. Sự tác động giữa chúng hình thành nên giá cả cân bằng ( theo ngôn ngữ BH gọi là mức phí cơ bản). Tương quan cung và cầu điều chỉnh giá cả thị trường. Sự biến đổi tương quan giữa khả năng cung cấp các dịch vụ BH và nhu cầu mua BH dẫ đến sự lên xuống của giá cả ( hay phí BH). Ngược lại, giá cả BH được điều tiết theo quan hệ cung cầu. khi KT-XH càng phát triển nhu cầu BH PNT càng tăng lên, các điều kiện đảm bảo cho đời sống sinh hoạt và sản xuất được tăng cường ( tức là xác suất rủi ro giảm), thì giá cả ( hay phí BH) có xu hướng giảm. Ngoài ra, phí BH còn bị ảnh hưởng bởi chính sách của nhà nước như chính sách đầu tư trở lại nền kinh tế của các DNBH, tỷ giá, lãi suất, chính sách thuế…

– Cạnh tranh trong TTBH PNT là cạnh tranh giữa các chủ thể với nhau ( các DNBH, tổ chức môi giới, đại lý BH), nhằm chiếm lĩnh thị trường nâng cao thị phần. Do sản phẩm BH là dễ bắt chước và không được bảo hộ bản quyền, nên trong cạnh tranh ngoài việc tuyên truyền quảng bá, đầu tư công nghệ.., thì biện pháp hữu hiệu là giảm giá ( phí BH), mở rộng quyền lợi BH cho khách hàng. Cùng với cạnh tranh, TTBH PNT luôn diễn ra sự liên kết giữa các DNBH, đây là qui luật vốn có của TTBH. Sự liên kết tốt cũng tạo cơ sở cho việc đồng BH, tái BH được suôn sẻ và là điều kiện để giảm phí BH. Trong một môi trường cạnh tranh càng gay gắt, các DNBH càng phải biết tận dụng qui luật liên kết để điều tiết, tổ chức hợp lý, một mặt để tăng năng lực cạnh tranh, tránh gây thiệt hại cho nhau, mặt khác đáp ứng được nhu cầu phát triển và xu hướng hội nhập quốc tế, nhằm thúc đẩy TTBH PNT phát triển. Qui luật “số đông bù số ít” là qui luật đặc thù của TTBH PNT.

– Qui luật này mang tính tương trợ, cùng nhau san sẻ rủi ro của những người tham gia BH. Bởi lẽ, BH PNT là một hệ thống qua đó một số người đồng ý góp vào một quỹ chung ( với số phí tương đối nhỏ), được dùng được chia sẻ các chi phí tổn thất của số ít người gặp rủi ro (có thể rất lớn). Đây cũng là biểu hiện của qui luật “ phân tán rủi ro” trong hoạt động BH. Hai qui luật này phải được tận dụng triệt để trong KDBH. Nếu các qui luật này không phát huy tác dụng thì hoạt động BH không tồn tại, hya nói cách khác, các DNBH sẽ phá sản. Ngược lại, nếu các qui luật này được vận hành tốt, là điều kiện để các DNBH PNT giảm giá ( phí BH), mở rộng quyền lợi cho người mua BH. Đây là điều kiện tiên quyết để chiếm lĩnh thị trường có hiệu quả nhất.