Hoàn thiện cơ chế thu bảo hiểm XH

Đối với các nhân tố làm tăng quỹ, quy định của Luật BHXH đã có lộ trình thực hiện tăng tỷ lệ trích nộp từ năm 2010. Ở đây tôi đề xuất các giải pháp đối với số lượng người tham gia và mức thu nhập làm căn cứ trích nộp BHXH:        Mở rộng đối tượng tham gia BHXH. Hiện nay số người trong độ tuổi lao động ở Việt Nam là khoảng hơn 53 triệu người, trong đó số được tham gia BHXH mới chỉ là: 8,14 triệu người, chiếm 15,35%, điều này cũng có nghĩa gần 85% số người trong độ tuổi lao động chưa được bảo vệ trước những rủi ro xã hội. Luật BHXH đã có thêm loại hình BHXH tự nguyện, cần tuyên truyền để người lao động hiểu rõ quyền lợi khi tham gia BHXH.

Tăng cường phối hợp với các ban, ngành có liên quan như: LĐTB&XH, Kế hoạch và Đầu tư, … để kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc khai trình lao động, thang bảng lương và đóng BHXH. Phối hợp với Công đoàn cơ sở thực hiện tuyên truyền và phổ biến chế độ, chính sách, pháp luật về BHXH. Phối hợp với Cơ quan Thuế để nắm được thông tin của những đơn vị được cấp mã số thuế để tiếp cận tổ chức thu BHXH kịp thời hoặc lên kế hoạch thu nhằm hạn chế việc bỏ sót đối tượng thu BHXH.

Phối hợp với Ủy ban nhân dân phường, xã là nơi nắm rõ nhất tình hình biến động và sử dụng lao động của các đơn vị. Qua đó có thể nắm được tình hình thành lập mới, giải thể chuyển đến, chuyển đi vì hiện nay công ty ma rất nhiều (đăng ký nhưng thực tế không hoạt động hoặc hoạt động khác địa chỉ đăng ký…).

BHXH Việt Nam nên tổ chức hệ thống kiểm tra để giám sát sự tuân thủ của các chủ sử dụng lao động. Các nhân viên giám sát doanh nghiệp được phân công theo dõi số chủ sử dụng lao động nhất định để kiểm tra hoặc phân công theo địa giới. Danh sách các đơn vị không thực hiện BHXH sẽ được đăng tải lên website của Cơ quan BHXH hoặc website của Báo người lao động.

Có chế độ thưởng, phạt nghiêm minh đối với các đơn vị sử dụng lao động. Đối với các đơn vị thực hiện tốt thì khen thưởng hoặc nêu gương điển hình trên báo, tạp chí…Trái lại xử phạt thật nặng những đơn vị cố tình vi phạm.

Cải cách hành chính theo hướng: giảm bớt các thủ tục trong khâu tham gia BHXH và giải quyết chế độ chính sách BHXH.

Mức thu nhập làm căn cứ nộp BHXH: nên quy định nộp BHXH theo mức lương thực tế của người lao động. Một mặt sẽ làm tăng đáng kể nguồn thu BHXH mặt khác là để đảm bảo khi được nhận trợ cấp BHXH trên cơ sở mức lương thực thì người lao động mới có một khoản thu nhập tương đối so với khoản thu nhập mà họ bị mất đi để đảm bảo nhu cầu chi tiêu của họ.